Maymun Çiçeği Geri Döndü: DSÖ Acil Durum İlan Etti

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Afrika’da maymun çiçeği virüsü vakalarındaki artışı uluslararası öneme sahip bir halk sağlığı acil durumu (PHEIC) olarak ilan etti ve aşılama kampanyası çağrısında bulundu.

Maymun çiçeği virüsü uzun süredir Orta Afrika’da, özellikle Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde endemik bir hastalık olarak biliniyor. Virüs 2022’nin sonlarında yayılmaya başladığında, DSÖ acil durum ilan etmiş ve hastalığın adını “stigmatizasyonu” önlemek amacıyla “mpox” olarak değiştirmişti.

DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, “DRC ve Afrika’nın diğer ülkelerinde diğer mpox türlerinin salgınlarının üzerine ek olarak, bu salgınları durdurmak ve hayat kurtarmak için koordineli bir uluslararası yanıt gerektiği açık,” dedi.

Tedros, DSÖ acil durum komitesinin enfeksiyonlardaki artışın Afrika geneline ve muhtemelen kıta dışına yayılma potansiyeline sahip olduğu kararının ardından bu duyuruyu yaptı.

Afrika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) ise virüsün Burundi, Kenya, Ruanda ve Uganda’ya yayılması üzerine bir sağlık acil durumu ilan etti.

DSÖ’ye göre, bu yıl şimdiye kadar 14.000’den fazla vaka ve 524 ölüm bildirildi, bu sayı geçen yılın toplamını aşıyor.

Dr. Tedros, virüsün “ağırlıklı olarak cinsel ağlar yoluyla yayıldığı”nı belirterek bu durumu “özellikle endişe verici” olarak nitelendirdi. DSÖ, uzun süredir virüsten en çok etkilenen kilit demografik grup olarak eşcinsel erkekleri tanımlıyor.

DSÖ Acil Durum Komitesi Başkanı Profesör Dimie Ogoina, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, “Afrika’nın bazı bölgelerinde yaşanan mevcut mpox artışı ve maymun çiçeği virüsünün cinsel yolla bulaşabilen yeni bir türünün yayılması, sadece Afrika için değil, tüm dünya için bir acil durumdur,” dedi.

Ogoina, “Mpox, Afrika’da ortaya çıktı, orada ihmal edildi ve daha sonra 2022’de küresel bir salgına yol açtı. Tarihin tekerrür etmesini önlemek için kararlı adımlar atma zamanı geldi,” diye ekledi.

DSÖ, ulusal düzenleyiciler tarafından onaylanan iki aşının kullanılmasını tavsiye etti ve henüz aşıları onaylamamış ülkelerin bunları kullanabilmesi için acil kullanım prosedürlerini başlattı.

Dr. Tedros, virüsün yayılmasını durdurmaya yönelik bölgesel müdahale planının başlangıç maliyetini 15 milyon dolar olarak tahmin ediyor. DSÖ, Acil Durumlar İçin Kontenjan Fonu’ndan 1.45 milyon dolar serbest bıraktı ve önümüzdeki günlerde daha fazla fon dağıtmayı planlıyor.

Hastalık, öncelikle enfekte bir kişiyle, kontamine malzemelerle veya enfekte hayvanlarla cilt ve mukoza teması yoluyla bulaşıyor. Belirtileri arasında akut döküntü, sırt ağrısı, şişmiş lenf düğümleri, kas ve vücut ağrıları, yüksek ateş ve baş ağrıları bulunuyor. Virüs, ilk olarak 1950’lerin sonlarında makak maymunlarında tespit edildi ve bu nedenle başlangıçta bu adla anıldı. DSÖ, ilk insan vakasını 1970 yılında Zaire’de, bugünkü adıyla Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde kaydetti.