3 Bin Yıllık Lezzet Uykusundan Uyandı: Mezopotamya’nın ‘Ballı Arpa Ekmeği’ Yeniden Sofrada
🍞 Tarihin Tozlu Raflarından Çıkan Lezzet: 3 Bin Yıllık “Ballı Arpa Ekmeği” Yeniden Hayat Buldu
Batman Üniversitesi akademisyenleri, tarihin en eski mutfak sırlarından birini çözdü. Mezopotamya tabletlerinden Antik Roma kayıtlarına kadar izi sürülen 3 bin yıllık “Ballı Arpa Ekmeği”, Hasankeyf’te aslına uygun yöntemlerle yeniden pişirildi.
Batman Üniversitesi Hasankeyf Meslek Yüksekokulu Otel, Lokanta ve İkram Hizmetleri Bölümü öğretim görevlileri, gastronomi dünyasını heyecanlandıran bir çalışmaya imza attı. İlker Aksoy öncülüğündeki akademik ekip (Hüseyin Gül, Erşad Tan, Seren Kavas ve Esra Yıldırım), binlerce yıl öncesinin damak tadını günümüze taşıdı.
📜 Tabletlerdeki Sır: “Kadın İşçiye 1, Erkeğe 2 Ekmek”
Öğretim Görevlisi İlker Aksoy, bu tarihi lezzetin izini sürerken karşılaştıkları çarpıcı detayları paylaştı. Tarifin köklerinin M.Ö. 21. yüzyıla kadar uzandığını belirten Aksoy, şu bilgileri verdi:
- İşçi Menüsü: 3. Ur Dönemi tabletlerinde, arpa ekmeğinin işçilerin temel gıdası olduğu, kadın işçilere 1, erkek işçilere ise 2 adet ekmek dağıtıldığı kayıt altına alınmış.
- Tapınak Ziyafeti: Babil dönemi fırıncı kayıtlarında ise bu ekmeğin sadece halkın değil, saray ve tapınakların da gözdesi olduğu görülüyor. Kayıtlarda “12 büyük arpa ekmeği, 6 bal ile tatlandırılmış ekmek” ifadeleri yer alıyor.
- Fiyatı Bile Yazılı: Hammurabi dönemi ekonomik metinlerinde, bu ekmeğin o dönemki fiyatlarına dahi rastlanıyor.
🍯 Sadece 3 Malzeme: Arpa, Bal ve Tuz
Yapılan uzun denemeler sonucunda, 3 bin yıllık tarifin orijinal kıvamı Hasankeyf Meslek Yüksekokulu mutfağında tutturuldu. Geçmişte sıcak taşlar üzerinde pişirilen bu kadim lezzet, şu basit ama etkili formülle hazırlandı:
- 2 su bardağı arpa unu
- 1 su bardağı ılık su
- 2 yemek kaşığı bal
- 1 çay kaşığı deniz tuzu
Aksoy, “12 bin yıldır yaşadığımız topraklarda atalarımızın nelerle beslendiğini öğrenmek bize duygusal anlamda çok şey kattı. Bu, geçmişteki kıtlıklardan günümüzdeki zenginliklere bir yolculuktu” diyerek yaşadıkları heyecanı dile getirdi.

🌍 Batman’ın Gastronomi Turizmine “Antik” Dokunuş
Batman Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. İdris Demir ise çalışmanın sadece akademik bir başarı olmadığını, aynı zamanda şehrin tanıtımı için büyük bir fırsat olduğunu vurguladı.

Rektör Demir, “Tarihin filizlendiği Mezopotamya’da, 3 bin yıllık bir ekmeği yeniden pişirmek çok anlamlı. Bu ekmeği özel günlerde ve festivallerde tanıtarak Batman’ın turizm ve gastronomi potansiyeline katkı sunacağız” dedi.