Adalet Paketi TBMM’de: İcra ve İflas, Avukatlık, Ceza ve Esnaf Kanunlarında Kapsamlı Değişiklikler

TBMM’ye sunulan geniş kapsamlı adalet paketi teklifiyle İcra ve İflas Kanunu’ndan Türk Ceza Kanunu’na, avukatlık disiplin cezalarından esnaf fiyat tarifelerine kadar birçok alanda düzenleme yapılıyor. İşte paketin detayları…

İCRA VE İFLAS KANUNU’NDA DEĞIŞIKLIKLER

Teminat ve Harç Yatırmayanların İhalenin Feshi Talebi Reddedilecek

Teklifle, İcra ve İflas Kanunu’nda değişikliğe gidiliyor. Nispi harç ve teminat yatırma yükümlülüğünü yerine getirmeyenlerin ihalenin feshini talep etmesi halinde mahkemece ihalenin feshi talebi dosya üzerinden ve kesin olarak reddedilecek.

Teminatın veya yatırılması gereken harcın yatırılmaması suretiyle ihalenin feshinin talep edilmesi halinde mahkeme, iki haftalık kesin süre içinde teminatın veya harcın ikmal edilmesini bildirecek. Süresinde ikmal edilmediği takdirde mahkeme derhal ihalenin feshi talebini reddedecek.

Bağışlama Sayılacak Tasarruflar Belirlendi

Anayasa Mahkemesinin iptal kararı doğrultusunda yapılan düzenlemeye göre, alışılmış hediyeler dışında, geçici veya kesin aciz belgesinin düzenlendiği tarihten önceki 1 yıl içinde yapılan bütün bağışlamaların ve ivazsız tasarrufların iptale tabi olduğu hüküm altına alınıyor.

Alt soy ve üst soy, üçüncü derece dahil kan hısımları, eşi ve kayın hısımları, evlat edinenle evlatlık, ortak konutta yaşayan kişiler arasında yapılan tasarrufların gerçek değere uygun olarak ivazlı olduğu ispatlanmadıkça bağışlama sayılacak.

AVUKATLARA VERİLECEK DİSİPLİN CEZALARI YENİDEN DÜZENLENDİ

Beş Kademeli Ceza Sistemi Geliyor

Teklifle, Avukatlık Kanunu’nda değişiklik yapılıyor. Avukatlara verilecek disiplin cezaları “uyarma”, “kınama”, “para cezası”, “işten çıkarma” ve “meslekten çıkarma” olarak belirleniyor.

Tekerrür Halinde Ceza Ağırlaşacak

Hakkında herhangi bir disiplin cezası verilen avukatın, bu cezanın kesinleştiği tarihten itibaren 5 yıl içinde disiplin cezası gerektiren yeni bir fiil işlemesi halinde bu fiil için öngörülen disiplin cezasının bir derece ağır olanı uygulanacak.

Bir defa işten çıkarma cezası alan avukat, bu cezanın kesinleştiği tarihten itibaren 5 yıl içinde en az kınama cezasını gerektiren bir fiil işlerse meslekten çıkarılacak.

5 Yıl Sonra Sicilden Silinme Hakkı

Meslekten çıkarma cezasından başka bir disiplin cezası verilen avukatlar, uyarma, kınama, para ve işten çıkarma cezalarının uygulanmasından itibaren 5 yıl geçtikten sonra disiplin kuruluna başvurarak bu disiplin cezalarının sicillerinden silinmesini isteyebilecek.

TÜRK CEZA KANUNU’NDA KAPSAMLI DEĞİŞİKLİKLER

Dolandırıcılık Suçu Asliye Ceza Mahkemesinde Yargılanacak

Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’da yapılan değişiklikle, “dolandırıcılık” ve “nitelikli dolandırıcılık” suçlarına ilişkin yargılamaların farklı mahkemelerde yürütülmesi sebebiyle oluşan görev uyuşmazlıklarının önüne geçilmesi amaçlanıyor.

Buna göre, “dolandırıcılık” suçunun yargılaması asliye ceza mahkemelerinde yapılacak.

Taksirle Yaralama Cezaları Artırılıyor

Taksirle başkasının vücuduna acı veren veya sağlığının ya da algılama yeteneğinin bozulmasına neden olan kişiye verilecek hapis cezasının alt sınırı 3 aydan 4 aya, üst sınırı ise bir yıldan 2 yıla çıkarılacak.

Fiilin birden fazla kişinin yaralanmasına neden olması halinde hapis cezasının alt sınırı 6 aydan 9 aya, üst sınırı ise 3 yıldan 5 yıla yükseltilecek.

Kurusıkı Silahlar Ceza Kapsamına Alınıyor

Kamuoyunda “kurusıkı” olarak tabir edilen ses ve gaz fişeği atabilen silahlar, “Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması” suçu kapsamına alınarak bunların kullanılmasının önüne geçilmesi amaçlanıyor.

Suçun ses ve gaz fişeği atabilen silahla ateş edilerek işlenmesi halinde 6 aydan 3 yıla kadar hapisle cezalandırılacak. Bu suçun kişilerin toplu olarak bulundukları yerlerde işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında artırılacak.

Örgüt Suçlarında Cezalar Ağırlaşıyor

Suç işlemek amacıyla örgüt kuranlar veya yönetenlere verilecek hapis cezasının alt sınırı 4 yıldan 5 yıla, üst sınırı 8 yıldan 10 yıla çıkarılacak.

Örgüt üyelerine verilecek hapis cezasının üst sınırı 4 yıldan 5 yıla, örgütün silahlı olması halinde verilecek ceza “dörtte birinden yarısına kadar” yerine “yarısı oranında” yükseltilecek.

Ulaşım Araçlarının Hareketini Engelleme Suç Oldu

Teklifle, Türk Ceza Kanunu’nda yer alan ulaşım araçlarının kaçırılması veya alıkonulmasının yanı sıra artık ulaşım araçlarının hareketinin engellenmesi de cezaya tabi olacak.

Hukuka aykırı bir davranışla kara ulaşım aracının hareket etmesini engelleyen veya bu aracı hareket halinde iken durduran kişi, 1 yıldan 3 yıla kadar, bu aracı gitmekte olduğu yerden başka yere götüren kişi, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak.

Güveni Kötüye Kullanmada Nitelikli Hal

“Güveni kötüye kullanma” suçunun konusunun motorlu kara, deniz veya hava taşıtı olması “nitelikli hal” kabul edilerek, bu durumda verilecek ceza bir kat artırılacak.

Hakaret Suçunda Ön Ödeme Düzenlemesi

Anayasa Mahkemesinin kararı doğrultusunda mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenen “hakaret” suçu “ön ödeme” hükmünün kapsamına alınıyor.

BİLİŞİM SUÇLARIYLA MÜCADELEDE YENİ TEDBİRLER

Hesap Askıya Alma ve El Koyma Düzenlemesi

Ceza Muhakemesi Kanunu’na, bilişim suçlarının işlenmesi suretiyle elde edilen menfaatin bulunduğu hesabın askıya alınması ve el koymaya ilişkin hüküm ihdas ediliyor.

Nitelikli hırsızlık, nitelikli dolandırıcılık ile banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılmasına ilişkin suçların işlendiği hususunda makul şüphe bulunması halinde ilgili hesabın 48 saate kadar askıya alınmasına ilgili banka, ödeme hizmeti sağlayıcısı veya kripto varlık hizmet sağlayıcısı tarafından karar verilebilecek.

Bilgi ve Belge Gönderme Süresi 10 Gün

Yürütülen bir soruşturma veya kovuşturma kapsamında cumhuriyet savcısı, hakim veya mahkeme tarafından banka, ödeme hizmeti sağlayıcısı veya kripto varlık hizmet sağlayıcısından istenilen bilgi veya belgenin 10 gün içinde fiziki veya elektronik ortamda gönderilmesi zorunlu olacak.

İstenilen bilgi veya belgenin gönderilmemesi ya da eksik gönderilmesi halinde cumhuriyet savcısı tarafından ilgili kuruma 50 bin liradan 300 bin liraya kadar idari para cezası verilecek.

COVID-19 DÜZENLEMESİNİN KAPSAMI GENİŞLETİLİYOR

31 Temmuz 2023 Öncesi Suçlar da Kapsama Alınıyor

Kamuoyunda “Covid-19 düzenlemesi” olarak bilinen, kapalı cezaevinden açık cezaevine, açık cezaevinden de denetimli serbestliğe daha erken ayrılmayı öngören düzenlemenin kapsamı genişletilecek. Bu düzenlemeye, 31 Temmuz 2023 öncesinde suç işleyenler de dahil edilecek.

Terör ve örgütlü suçlar, alt soy ve üst soya, kardeşe, eşe, boşanılan eşe, kadına, çocuklara, beden veya ruh bakımından kendisini savunmayacak kişiye yönelik kasten öldürme, cinsel saldırı ile çocuğun cinsel istismarı suçları hariç olmak üzere düzenleme uygulanacak.

ESNAF FİYAT TARİFELERİNDE YENİ DÜZENLEME

Uzlaşma Komisyonu Kuruluyor

Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu’nda yapılan değişiklikle, esnaf ve sanatkarlarca üretilen mal ve hizmetlerin fiyat tarifeleri, bağlı bulundukları odalarca hazırlanacak ve Birlik yönetim kurulu tarafından 30 gün içinde onaylanacak veya reddedilecek.

Belediyeler veya mülki amir tarafından itiraz edilen fiyat tarifelerinde uzlaşma komisyonunca 15 gün içinde değerlendirilerek nihai karar verilecek.

Komisyon, değerlendirmesini mevcut maliyetler ve ortalama kar marjları ile Orta Vadeli Programda yer alan enflasyon hedeflerini de dikkate alarak yapacak.

SOSYAL SİGORTA PRİMLERİNDE AF

2016 Öncesi Genel Sağlık Sigortası Primleri Affediliyor

Teklifle, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na geçici hüküm ekleniyor. 1 Ocak 2016 tarihinden önceye ait olup ödenmemiş genel sağlık sigortası primleri ile gecikme cezası ve gecikme zammı gibi feri alacaklarının tamamının tahsilinden vazgeçilecek.

Bu hükmün yayımlandığı tarihe kadar söz konusu süreler için ödenmiş olan primler iade ve mahsup edilmeyecek.

ELEKTRONİK HABERLEŞMEDE KİMLİK DOĞRULAMA ZORUNLULUĞU

Biyometrik Veri ile Abonelik Kaydı

Teklifle, Elektronik Haberleşme Kanunu’nda düzenleme yapılıyor. İşletmeci, elektronik kimlik doğrulama kabiliyetini haiz olmayan kimlik belgeleriyle abonelik kaydı yapamayacak.

Abonelik kaydı için kişinin kimliği, kimlik belgesi ve yüz veya parmak izi özetine ilişkin biyometrik veriler ya da kimliği doğrulayıcı şifre vasıtasıyla teyit edilecek.

Yabancıların Abonelik Kayıtları Güncellenecek

Hükmün yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde yabancı uyruklu gerçek kişiler, abonelik kayıtlarını güncellemek için ilgili işletmeciye başvurmak zorunda kalacak.

Abonelik kayıtlarını güncellemek için başvurmayan veya kimliği teyit edilemeyen yabancı uyruklu gerçek kişilere ait mobil haberleşme hatlarının bağlantısı kesilecek.

İNTERNET YAYINLARINDA ERİŞİM ENGELİ DÜZENLEMESİ

Kişilik Hakları İhlalinde 24 Saat İçinde Karar

İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da düzenlemeye gidiliyor. Yayın içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden kişiler sulh ceza hakimliğine başvurabilecek.

Sulh ceza hakimliğince, ayrıntılı bir inceleme yapılmasına gerek olmaksızın ihlalin ilk bakışta anlaşılabildiği hallerde 24 saat içinde içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararı verilecek.

Sosyal Ağ Sağlayıcılara Bant Genişliği Daraltma

Türkiye’den günlük erişimi 10 milyondan fazla yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcının içeriğin çıkarılması kararını yerine getirmemesi durumunda internet trafiği bant genişliğinin yüzde 50 oranında daraltılmasına karar verilebilecek.

30 gün içinde içeriğin çıkarılmaması halinde, sosyal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde 90 oranına kadar daraltılması için başvurulabilecek.

KAMU İHALE KURUMU GELİRLERİNDE DÜZENLEME

Teklifle, Kamu İhale Kanunu’nda değişikliğe gidiliyor. İtirazen şikayet başvuru bedelinin, başvuru dilekçesinde yer verilen iddialar dikkate alınarak belirlenecek haklılık oranına karşılık gelen kısmının Kurul kararıyla başvuru sahibine iadesine karar verilecek.