Depreme Bilim Temelli Yaklaşım

Depremlerin ardından sahaya inen bilim insanlarının elde etmiş olduğu çalışmalar ve değerlendirmeler, TÜBİTAK Deprem Araştırmaları Sanal Konferansı’nda masaya yatırıldı. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, “Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Modeli’nde ortaya koyduğumuz gibi deprem çalışmalarında tek bir alanda ilerleme değil 360 derecelik bir analiz ve gelecek projeksiyonuyla ilerleyeceğiz.” dedi.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Bakanlık olarak bilimin ışığında üzerlerine düşen görevi yerine getirmekte kararlı olduklarını belirterek, “Bilimle elde ettiğimiz çıktılar, deprem riski altındaki ülkemizi güvenli hale getirmek için bize rehberlik edecek.” dedi.

“BİLİMLE BİRLİKTE BAŞARACAĞIZ” MOTTOSU

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay ile Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, “Bilimle Birlikte Başaracağız” mottosuyla TÜBİTAK tarafından çevrim içi düzenlenen Deprem Araştırmaları Sanal Konferansı’nın açılış konuşmasını yaptı. Toplantıda, Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat depremlerinin ardından sahaya inen bilim insanlarının elde etmiş oldukları çalışmalar ve değerlendirmeleri paylaşıldı.

BİLİM TEMELLİ YAKLAŞIM

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, video mesajında, bilim temelli bir yaklaşımla Türkiye’yi dünyanın afetlere karşı en hazırlıklı, afetler sonrası en hızlı ve etkili tepki verebilen ülkesi haline getirmeyi hedeflediklerini bildirdi.

TÜRKİYE ULUSAL RİSK KALKANI

Bilim ve teknolojinin amiral gemisi TÜBİTAK’ı, bilimsel alandaki seferberliğin öncülerinden birisi olarak belirlediklerini ifade eden Oktay, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde oluşturulan “Türkiye Ulusal Risk Kalkanı” modelinin de zeminini oluşturacak çalışmaların başlatıldığını kaydetti. Oktay, “Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Modeli”nde ortaya koyduğumuz gibi deprem çalışmalarında tek bir alanda ilerleme değil 360 derecelik bir analiz ve gelecek projeksiyonuyla ilerleyeceğiz.” dedi.

BÜYÜK FELAKET

Bakan Varank, Türkiye’nin 6 Şubat gecesi büyük bir felaket yaşadığını söyledi. Deprem haberini aldıktan sonra Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’na (AFAD) gittiklerini anımsatan Varank, 11 il, 110 bin kilometrekarelik alanda etki oluşturan ve 14 milyon insanı doğrudan etkileyen felaketin insanlık tarihinin kaydettiği en büyük deprem felaketlerinden biri olduğunu kaydetti.

ORTAK AKIL

Yakın tarihimizde Gölcük, Düzce, Van, Elazığ, İzmir depremlerinin yaşandığını kaydeden Varank, “Türkiye aktif fay hatları üzerinde yer alıyor. Bu gerçeği kabul etmek, depremle yaşamayı öğrenmek zorundayız. Bunu gerçekleştirip kötü tabloyu tersine çevirebilecek ortak akla da insan kaynağına da sermayeye de yani her türlü imkana sahibiz.” değerlendirmesinde bulundu.

124 PROJEYE DESTEK

Varank, bugün konferanstaki bilim insanlarının, neyi, nasıl yapılması gerektiğini söyleyeceğini bildirdi. Bu yüzden konferansın ve burada ortaya konulacak fikirlerin Türkiye için önemli olduğunu ifade eden Varank, depremden sonra yaptıkları çalışmalardan da bahsetti. Depremden hemen sonra “TÜBİTAK Doğal Afetler Odaklı Saha Çalışması Acil Destek Programı”nı devreye alıklarını hatırlatan Varank, 61 farklı kurumdan 124 projeyi desteklemeye başladıklarını kaydetti.

SAHA VERİLERİ TOPLANDI

Türkiye’nin dört bir yanından 577 bilim insanın, jeofizikten lojistiğe kadar farklı alanlarda saha verisi topladığını belirten Varank, “Ayrıca 1001 yani Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı kapsamında da Deprem Özel Çağrısına çıkarak 79 proje teklifini desteklemeye başladık.” dedi.

SONUÇ ANALİZİ

Depremin sadece fiziksel yapıları etkilemediğini, aynı zamanda sosyo-ekonomik, toplumsal ve çevresel etki ve yıkımlara da neden olduğuna dikkati çeken Varank, bu kapsamda konferansın sonuçlarının en iyi şekilde analiz etmenin de önemli bir görev olduğunu bildirdi.

REHBERLİK EDECEK

Varank, Kovid-19 salgını sonrasında dijital teknoloji uygulamalarının arttığını belirterek, dijital teknolojilerin kullanımının deprem riskini azaltmak için önemli fırsatlar sunduğunu ifade etti. Bakanlık olarak, bilimin ışığında üzerlerine düşen görevi yerine getirmekte karalı olduklarını ifade eden Varak, “Bilimle elde ettiğimiz çıktılar, deprem riski altındaki ülkemizi güvenli hale getirmek için bize rehberlik edecek.” dedi.

8 DEPREM KAYIT İSTASYONU

Bakan Varak, TÜBİTAK ile depremle ilgili bugüne kadar atıkları adımlarda da bahsetti. İzmir depreminden sonra TÜBİTAK eliyle 8 deprem kayıt istasyonu ve 5 hassas konum belirleme sistemi kurduklarını ifade eden Varank, bu sistemler sayesinde önemli bilimsel çalışmaların yapıldığını kaydetti.

TÜRKİYE DEPREM PLATFORMU

Varank, Bornova havzasının yapısal özellikleri ve geometrisi ile birlikte gömülü faylarını da görüntülediklerini belirterek, “Sonuçları bilim dünyasıyla da paylaştık. Deprem araştırmalarına yönelik Türkiye Deprem Platformu’nu kurduk. Platform kapsamında tamamen ulusal kaynaklarla, ülkemiz araştırmacıları ve kurumları tarafından gerçekleştirilen ilk milli deniz araştırma projesini hayata geçirdik. Proje ile toplam 2 bin 300 kilometrelik sığ-sismik veri toplandı ve deniz tabanını kesen tüm aktif faylar haritalandı. Bunların dışında son dönemde deprem araştırmaları başlıklı toplam bütçesi 150 milyon lira olan 80 ayrı projeyi destekledik.” ifadelerini kullandı.

YOL GÖSTERİCİ ÇERÇEVE

“Yaklaşık bir ay önce Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Modeli’ni tartışmak üzere ülkemizin ve dünyanın önde gelen bilim insanlarıyla Sayın Cumhurbaşkanımızın riyasetinde bir araya geldik” diyen Varank, “Devamında düzenlediğimiz toplantılar, afet riski altındaki bölgelerdeki güvenlik risklerini değerlendirmek, ülkemiz adına hayati kararlar almak için önemli bir fırsat oluşturuyor. Bu ve benzeri toplantılar vesilesiyle elde edeceğimiz sinerji ve ortak akılla muhtemel afetlere karşı ülkemiz adına yol gösterici bir çerçeve çizeceğiz. Deprem ya da iklim değişikliği sebebiyle tetiklenen başka bir afet korkusu olmadan, vatandaşlarımızın huzurla yaşayabileceği şehirleri mutlaka inşa edeceğiz.” şeklinde konuştu.

TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, AFAD, TÜBİTAK koordinasyonuyla birlikte 11 tane çalışma grubu oluşturuldu. Çalışma gruplarımızla birlikte bilim insanlarımız, gelecekte yaşanabilecek tüm depremlere hazırlıklı olabilmek için bilim temelli çalışıyor.” diye konuştu.

Mandal, elde edilen tüm verilerin ortak bir veri tabanında toplanacağı bilgisini vererek, “Bu veri tabanı 35 bin görselden oluşuyor. 12 bin yerli harita buraya entegre edildi. Veri olmadan bilim üretmek mümkün değil. O verilerin de bir tabanda arayüzle buluşması lazım. Dolayısıyla bu da buna önemli bir vesile sağladı.” ifadelerini kullandı.

AFAD Başkanı Yunus Sezer, depremlerin bölgede yaşayan yaklaşık 15 milyon vatandaşı doğrudan etkilediğini kaydederek, “Afetlere dirençli şehirlerin oluşturulması ana hedef olmalı ve bunun bütün vatandaşlarımız tarafından benimsenmesi gerekmektedir.” dedi.

ÇOK YÖNLÜ ARAŞTIRMA

Konferansta depremlerin sonrasında hemen açılan TÜBİTAK 1002-C Doğal Afetler Odaklı Saha Çalışması Acil Destek Programı kapsamında desteklenen 124 proje ile 1001 Deprem Özel Çağrısı kapsamında desteklenen 79 proje ele alındı.

Açılış konuşmalarının ardından toplamda 17 oturum gerçekleştirilecek. Oturumlarda, Türkiye’nin deprem gerçeği çok yönlü olarak ele alınacak.