Henry Kissinger 100 Yaşında Vefat Etti

ABD’nin eski dışişleri bakanı Çarşamba günü vefat etti…

Eski ABD Dışişleri Bakanı ve Nobel Barış Ödülü sahibi Henry Kissinger Çarşamba günü 100 yaşında hayata veda etti.

Danışmanlık şirketi Kissinger Associates’ten yapılan açıklamada, ünlü diplomat ve etkili dış politika düşünürünün Connecticut’taki evinde öldüğü belirtildi.

Kissinger, ABD ordusundan ayrıldıktan sonra Harvard Üniversitesi’nde doktora yaptı ve 1969’da Başkan Richard Nixon’ın en üst düzey ulusal güvenlik danışmanı olmadan önce uluslararası ilişkiler dersleri verdi.

Daha sonra Nixon ve halefi Başkan Gerald Ford döneminde Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı.

Realizme bağlı yetenekli bir müzakereci olan Kissinger, 1970’lerde ABD’nin Sovyetler Birliği ile ilişkilerini geliştirmesinde etkili oldu ve Washington’un Çin ile ilişkilerinin normalleşmesinin yolunu açtı.

Kissinger’ın yönetiminde, Nixon yönetiminin Pekin’e yönelik seyahat ve ticaret kısıtlamalarını hafifletmesi, Çin’in endüstriyel bir ekonomi olarak öne çıkmasında etkili oldu.

1973 yılında Kissinger, ABD güçlerinin Vietnam’dan çekilmesini kolaylaştıran Paris Barış Anlaşmalarını müzakere ettiği için diplomat Le Duc Tho ile Nobel Barış Ödülünü paylaştı. 1974’te İsrail’in Suriye ve Mısır’la yaptığı ve Yom Kippur Savaşı’nı resmen sona erdiren ayrılma anlaşmalarının müzakere edilmesine yardımcı oldu.

Ancak ABD’li-İngiliz gazeteci Christopher Hitchens tarafından kaleme alınan “Henry Kissinger’ın Yargılanması” adlı kitapta diplomat, 1960’larda Kamboçya’nın ilk tur bombalanması emrini Kongre onayı olmadan vermekle suçlandı. Buna ek olarak, Kissinger’ın 100. doğum günü münasebetiyle Mayıs ayında yayınlanan bir Intercept raporu, Kissinger’ın 3 milyondan fazla sivilin ölümünün arkasında olduğunu ve Asya, Afrika ve Latin Amerika’da çekişme ve iç savaşları teşvik ederken Vietnam Savaşı’nın uzamasına yardımcı olduğunu iddia etti.

Kissinger görevden ayrıldıktan sonra da aktif olmaya devam etti ve dünya meseleleri hakkında yorumlarda bulunduğu konferanslar ve röportajlar verdi. Son seyahatlerinden biri Temmuz 2023’te Pekin’e yaptığı ve Başkan Xi Jinping ile bir araya geldiği ziyaretti. Kissinger ayrıca ABD ve Çin’i, mevcut dış politika rotalarında devam etmeleri halinde açık bir askeri çatışmaya sürüklenme riskiyle karşı karşıya kalacakları konusunda defalarca uyardı.

Ukrayna ihtilafı konusunda Kissinger, Batı’nın Kiev’e NATO’ya giden bir yol sunma kararını, ilk etapta düşmanlıklara yol açan “vahim bir hata” olarak nitelendirdi. Deneyimli diplomat çatışmalardan önce Ukrayna’nın ABD liderliğindeki askeri bloğa üyeliğine karşı çıkarken, daha sonra ülkenin tarafsızlığının devam eden çatışmalar nedeniyle “artık anlamlı olmadığını” savunarak tutumunu değiştirdi.

Geçen yıl da Ukrayna’nın barışı sağlamak için Kırım üzerindeki toprak iddialarından vazgeçmesini ve Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetlerine özerklik vermesini önermişti ki bu fikir Kiev tarafından defalarca reddedildi.