İsrail’in Hedefindeki Kent: Refah

İsrail’in saldırılarının başladığı günden bu yana nüfusu 5 kat artan Mısır sınırındaki 55 kilometrekarelik toprak parçası Refah, 1,5 milyona yakın yerinden edilmiş Filistinliye ev sahipliği yapıyor.

Yaklaşık 2,3 milyon nüfusa sahip Gazze Şeridi, 7 Ekim’den bu yana İsrail’in havadan, karadan ve denizden saldırılarına hedef oluyor.

Saldırılar nedeniyle başta Gazze’nin kuzeyi olmak üzere bölgede ağır yıkım oluşurken, 1,9 milyon Filistinli de yerinden oldu.

Daha önce Gazze’nin güneyinin “güvenli olduğunu” iddia eden İsrail ordusu, saldırılarını buralarda yoğunlaştırdı.

Refah gündemi sürekli sıcaktı

Esasında Refah, İsrail’in müzakere yürüttüğü Hamas üzerinde baskı kurmak için elinde tuttuğu son kartlardan biriydi. İsrail Savaş Kabinesi, kimi zaman saldırıların ertelendiğini kimi zaman da her an başlayabileceğini söyleyerek Refah gündemini sürekli sıcak tuttu.

Mısır ile Katar aracılığında devam eden müzakelerde yaşanan sürpriz gelişme, bölgedeki hareketliliği artırdı. Hamas, Tel Aviv’deki karar vericileri şaşırtacak bir karar alarak, aracıların getirdiği teklifi kabul ettiğini açıkladı.

Uluslararası haber ajanslarının duyurduğu bu habere İsrail Savaş Kabinesi’nin Refah’a onay verdiği bilgisi eşlik etti. Üzerinde uluslararası baskı olmasına rağmen Tel Aviv, Refah’ı bombalamaya başladı.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da Hamas’ın kabul ettiği önerinin İsrail’in taleplerinin “çok gerisinde olduğunu” söyledi. Netanyahu, Hamas’ın ateşkes önerisini kabul etmekle İsrail güçlerinin Refah’a saldırısını engellemeyi amaçladığını ileri sürdü.

Hamas’ın yeniden Gazze’nin yönetimine gelmesine izin vermeyeceklerini kaydeden Netanyahu, İsrail’in “güvenliğini tehlikeye atacak bir öneriyi” kabul etmeyeceklerini dile getirdi.

Refah için ise, “Refah’a girmek savaşın iki ana hedefine hizmet ediyor; rehinelerimizin dönmesi ve Hamas’ı yok etmek” ifadesini kullandı.

Nüfusu 5 kat arttı

Gazze’nin güney ucu, Mısır sınırındaki Refah kenti, İsrail saldırılarının başladığı 7 Ekim’den önce 280 bin nüfuslu bir şehirdi. Kuzey Gazze’nin hava, kara ve denizden bombalanmaya başlaması üzerine, İsrail ordusu sözde güvenli yollar açarak sivilleri güneye yönlendirdi.

Çoğunluğu kadın ve çocuklardan oluşan 1 milyondan fazla Gazzeli, ilk önce Han Yunus’a, saldırıların buraya da ulaşmasıyla Refah’a doğru yollara koyuldu.

Bugünlerde 55 kilometre karelik bir toprak parçası olan Refah’ta 1 buçuk milyona yakın Filistinli hayata tutunmaya çalışıyor. Büyük bir nüfus yoğunluğunun olduğu kentte, dış yardımların girmediği zamanlarda açlık kol geziyordu.

Küçük bir toprak parçası üzerindeki bu büyük nüfusun yaklaşık 600 bininin çocuk olduğu ifade ediliyor. Kışın soğuğunda ve yazın sıcağında yaklaşık 3 buçuk kilometreye yayılan çadırlar, bugünlerde İsrail savaş uçakları tarafından vuruluyor.

İsrail ordusu Selahaddin Ekseni’nde…

İsrail, Gazze Şeridi’nde 7 aydan fazla bir süredir sürdürdüğü savaşın ardından yaklaşık 1,5 milyon Gazzelinin sığındığı Refah kentine yöneldi. Refah, kuzey ve orta Gazze bombalanırken İsrail tarafından “güvenli bölge” ilan edilmişti.

Ancak öyle olmadığı kısa zaman sonra ortaya çıktı. İlk adım Philadelphia Koridoru’nda atıldı.

Diğer adı “Salahaddin Koridoru” olan Philadelphia Koridoru’yla, Mısır ile Gazze Şeridi arasında Akdeniz kıyısından Kerem Ebu Salim Sınır Kapısı’na kadar uzanan birkaç yüz metre genişliğinde ve 14 kilometre uzunluğundaki bir şeritten bahsediliyor.

Burası aslında 1979 yılında İsrail ile Mısır arasında imzalanan barış anlaşmasıyla, İsrail güçlerinin kontrol ettiği ve devriye gezdiği bir tampon bölge olarak kuruldu. Bu koridorun bir amacı da Mısır ile Gazze arasında insan hareketini, silah ve mühimmat gibi yasa dışı malzemelerin geçişini önlemekti.

Barış anlaşmasına göre, Filistin toprakları üzerinde yer alan ve Philadelphia Koridoru olarak adlandırılan sınır bölgesi, İsrail kuvvetlerinin kontrolüne tabiydi. Anlaşma, koridorun Mısır topraklarında olan bölgesinde sadece hafif silahlar taşıyan sivil polislerin görev yapmasını öngörüyordu.

İsrail güçleri 2005’te Gazze’yi terk edinceye kadar bölgenin kontrolü İsrail’de kaldı. İsrail Gazze’den çekilince bölgeyi Filistin yönetimine teslim etti. 2007’de Hamas, Gazze’de başa gelince Philadelphia Koridoru’nda da denetimi ele aldı.

İsrail Savaş Kabinesi’nin kararının ardından ise İsrail ordu birlikleri 2005’ten bu yana ilk defa Philadelphia Koridoru’nda bayrak gösterdi. Zaten kısa bir süre sonra da Refah Sınır Kapısı’nın Gazze tarafında kontrolün sağlandığı açıklandı.

İnsani yardımlar kesildi

İsrail ordusunun Gazze’nin Refah kentine kara saldırısı düzenleyerek kontrolü ele geçirdiği Refah Sınır Kapısı’nda insani yardımların geçişi ile giriş çıkışlar durduruldu.

Bu Gazze’nin son can damarının da kesilmesi demek. Zira, bölgeye insani yardımların yapıldığı ve yaralıların tahliye edildiği tek kapı Refah’tı. İsrail ordusunun hava saldırılarının ardından bölgedeki faaliyetler durduruldu.

Birleşmiş Milletler (BM) Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA), konuya ilişkin açıklama yaptı.

Refah’tan geçen yardım ve yakıt tedariki girişlerinin sürekli olarak kesintiye uğramasının Gazze Şeridi’ndeki “kritik insani müdahaleyi duraklatacağı” belirtilen açıklamada, “Tedarik rotaları kesintiye uğramaya devam ederse özellikle Gazze’nin kuzeyindeki insanların karşı karşıya kaldığı feci açlık daha da kötüleşecek” ifadeleri kullanıldı.

Öte yandan ABD’nin Gazze’de inşa ettiği geçici liman projesinde de sona gelindi. Ancak bu limanın ihtiyaca cevap verip vermeyeceği merak konusu.