Nar= Güneş Dugan= Doğan
Nardugan= Doğan Güneş
İnanç, bolluk, bereket ve güzellikler bizimle olsun.
Yıl sonu yaklaşıyor. Türklerde çam süsleme geleneği…
Türklerin, tek Tanrılı dinlere girmesinden önceki inançlarına göre, yeryüzünün tam ortasında bir akçam ağacı bulunuyor. Buna hayat ağacı diyorlar. Bu ağacı, imge olarak bizim bütün halı, kilim ve işlemelerimizde görebilirsiniz.
Türklerde güneş çok önemli. İnançlarına göre gecelerin kısalıp gündüzlerin uzamaya başladığı 21 Aralık’ı 22 Aralık’a bağlayan gece gündüzle savaşıyor. Uzun bir savaştan sonra gün geceyi yenerek utku kazanıyor. İşte bu güneşin utkusu, yeniden doğuşu, Türkler büyük şenliklerle akçam ağacı altında kutluyorlar. Güneşin yeniden doğuşu, bir yeni doğum olarak algılanıyor. Güneşi geri verdi diye Tengri’ye dualar ediyorlar. Duaları Tengri’ye gitsin diye ağacın altına armağanlar koyuyorlar; dallarına alacalı ipler bağlayarak o yıl için dilekler diliyorlar Tanrıdan…
Bu bayram için, evler temizleniyor. Güzel giysiler giyiliyor. Ağacın çevresinde deyişler söyleyip oyunlar oynuyorlar. Yaşlılar, büyük babalar, nineler görmeye gidiliyor; bir araya gelerek birlikte yiyip içiliyor. Yedikleri; yaş ve kuru meyveler, özel yemek ve şekerlemeler. Ayrıca bayram, akraba ve yakınlarla bir araya gelerek kutlanırsa ömür çoğalır, uğur getirirmiş.
Akçam ağacı yalnız Orta Asya’da yetişiyormuş. Araplar bu ağacı bilmezlermiş, bu yüzden olayın, Türklerden Hıristiyanlara geçtiği, bunu da Hunların Avrupa’ya gelişlerinden sonra onlardan görerek aldıkları söyleniyor. Bu olayların ne İsa’nın doğumu ile ne de Noel Baba ritüelleri ile hiç bir ilgisi yok.
“Doğum, güneşin yeniden doğuşu”
“Türk’ün Nardugan Bayramı Kutlu Olsun”
Saygım ile…
Kaynak: Türkolog Murad Adji