Suudi Arabistan İsrail Anlaşması İçin Şartlar Belirledi

Krallık bağımsız bir Filistin devleti kurulmasını ve Gazze’ye yönelik “saldırganlığın” sona ermesini istiyor…

Riyad’daki Dışişleri Bakanlığı, bağımsız bir Filistin devletini tanıyana ve Gazze’ye yönelik “saldırganlığına” son verene kadar Suudi Arabistan’ın İsrail ile resmi ilişkiler kurmayacağını söyledi.

Bakanlık Çarşamba günü yaptığı açıklamada, ABD’ye “1967 sınırlarında başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız bir Filistin devleti tanınmadıkça, İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik saldırganlığı durmadıkça ve tüm İsrail işgal güçleri Gazze Şeridi’nden çekilmedikçe İsrail ile diplomatik ilişki kurulmayacağını” bildirdiğini açıkladı.

“Krallık, BM Güvenlik Konseyi’nin daimi üyelerine… Filistin devletinin tanınmasını hızlandırmaları çağrısını yineler,” diye devam eden bakanlık, bunun “herkes için kapsamlı ve adil bir barışın sağlanmasına” yardımcı olacağını açıkladı.

Açıklamada Suudi Arabistan’la anlaşmanın gerçekleşmesi için İsrail’in de bir Filistin devletini tanıması gerekip gerekmediği belirtilmedi.

ABD’nin Filistin devletini tanıyıp tanımamayı değerlendirdiği bildirilirken, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu bu fikri reddetti. Bunun yerine, 1967 sınırlarına göre Filistin toprağı sayılan toprakları da kapsayan “Ürdün’ün batısındaki tüm bölge üzerinde İsrail’in tam güvenlik kontrolü” konusunda ısrar etti.

“1967 sınırları” terimi İsrail’in Altı Gün Savaşı’ndan önceki sınırlarını ifade etmektedir. Bu sınırlara geri dönülmesi halinde Gazze genişleyecek, İsrail ise Batı Şeria, Golan Tepeleri ve Doğu Kudüs üzerindeki hak iddialarından vazgeçecek ve güvenlik güçleri ile yerleşimcilerini bu bölgelerden çekecektir.

Suudi Arabistan’ın açıklaması, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü John Kirby’nin gazetecilere Suudi Arabistan ile İsrail arasında normalleşme anlaşmasına ilişkin görüşmelerin “devam ettiğini” ve ABD’nin “her iki taraftan da olumlu geri dönüşler” aldığını söylemesinden bir gün sonra geldi.

Suudi Arabistan, 2020 yılında eski ABD Başkanı Donald Trump’ın aracılık ettiği İbrahim Anlaşması kapsamında İsrail’i tanıma konusunda komşuları Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri’ne katılmamıştı.

Ekim ayında İsrail-Hamas savaşı patlak vermeden önce Riyad ve Batı Kudüs bir anlaşmanın eşiğindeydi ve Washington Suudilere Yahudi devletini tanımaları karşılığında ABD ile bir savunma paktı teklif etmişti. Ancak Suudi yetkililer, İsrail’in Gazze’yi bombalamasına tepki olarak müzakereleri askıya aldı ve o dönemde çıkan haberler, krallığın gelecekteki herhangi bir anlaşmanın İsrail tarafından Filistinlilere önemli tavizler verilmesini içermesi konusunda ısrarcı olacağını öne sürüyordu.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken Salı günü Riyad’da Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Salman ile bir araya geldi. ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan görüşmeye ilişkin yapılan açıklamada bağımsız bir Filistin devletinden hiç bahsedilmedi. Bunun yerine ikilinin “Gazze’deki krize hem İsrailliler hem de Filistinliler için kalıcı barış ve güvenlik sağlayacak kalıcı bir son verme” ihtiyacını ele aldıkları belirtildi.