TOKİ’nin Dev Sosyal Konut Projesine Uzman İsimlerden iİk Yorum!

Cumhurbaşkanı Erdoğan Cumhuriyet tarihinin en büyük sosyal konut projesinin detaylarını aktardı. Peki dev projede ödemeler nasıl olacak? Konut, arsa ve iş yeri fiyatları ne kadar? Dev projenin konut piyasasına etkisi ne olur? Konuyla ilgili merak edilenleri uzman isimler aktardı. İşte detaylar…

Cumhuriyet tarihinin en büyük sosyal konut projesinde sona gelindi. TOKİ, dar gelirliler için tek seferde 250 bin konut inşa edecek. Merakla beklenen projenin detaylarını Cumhurbaşkanı Erdoğan açıkladı. Peki dev projenin piyasaya etkisi ne olur?

DEV SOSYAL KONUT PROJESİNİN PİYASAYA ETKİSİ NE OLUR?

“Projenin iki yıl içerisinde tamamlanacak olması nedeniyle fiyatlara hemen yansımasını beklemiyoruz. Dar gelirlilerin konut sahibi olması için çok avantajlı bir peşinat ve ödeme rakamı açıklandı. Bunlar özellikle kısa dönemde konut sahibi olmak isteyen birçok vatandaş için önemli bir başvuru kaynağı oluşturacaktır.

Projenin ikinci etabı olan 500 bin konut projesi ihtiyaca merhem olacaktır diyebiliriz. Başvurular yarın itibarıyla başlayacak ve ekim ayında sonuçlanmasını bekliyoruz. Aslan payı İstanbul’da oldu projenin yüzde 20’lik kısmı İstanbul’da yapılacak İstanbul’da 50 bin, Ankara’da 18 bin, İzmir’de 12 bin 500 konut söz konusu.

Şehit ve engelleri için ayrılan yüzde 5’lik bir kontenjan var. Emekliler ve gençler için de yüzde 20 yani 50 binlik kontenjan söz konusu.

Başka yerde hisseli gayrimenkulü olanın muaf olması önemli bir ihtiyaç diyebiliriz. Proje teslim edildikten sonra da bir ödeme kolaylığı sağlanabilir mi bunu önümüzdeki günlerde görüyor olacağız.

Özellikle 10 bin iş yerinin 2 bin 633 TL taksitle 350 bin TL bedelle satılacak olması birçok istihdama fayda sağlayacaktır.

Arsa açısından baktığımızda müstakil arsa satışı açılandı. Daha önce hisseli arsa satışıyla ilgili bir şey duymamıştık. Hisseli arsalarda 937 TL taksitle kişilerin belki de bir arsa sahibi olmasına imkan sağlanacak. Bunları müteahhide verme imkanı olabilecek. Arsaların 350 ile 500 metrekare planlanmış projesinin olması müstakil ev isteyenlere fayda sağlayacaktır.

DAİRE FİYATI VE KİRALIKLARDA DÜŞÜŞ OLUR MU?

Orta vadede konut arzına destek sağladığı için fiyatların biraz daha dengelenmesinde fayda sağlar ama bunu kısa vadede beklememek lazım.

Daha önce İstanbul için belirlenen 16 bin TL’lik gelir 18 bin TL’ye çıkarıldı, diğer illerde de 14 bin TL olan gelir 16 bin TL’ye çıkarılmış oldu.”

İSTEBKoop Başkanı Emlak Brokeri Ulvi Özcan yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

‘AÇIKLANAN RAKAMLAR SON DERECE MAKULDÜR’

“Arz talep dengesindeki arzın ve talebin fazlalığı sorun budur. Her yıl 800-900 bin konut ihtiyacı olunca bu ne kadar karşılanabilirse fiyatı o kadar düşürecektir. Kiralıklarda kısa vadede fayda olmayacaktır. Açıklanan rakamlar son derece makul rakamlardır. Devlet bunu sübvanse etmelidir.

2+1 fiyatları ulaşılabilir rakamlardır. Bunun hiç evi olmayana verilmesi doğrudur. TOKİ’den evi olanlara verilmemesi doğrudur. Fırsatçılara izin verilmeyeceğini belirtti Cumhurbaşkanı Erdoğan bu da doğru bir şey.

Bunu sürdürülebilir kılarsak orta vadede sorun çözülecektir. Ancak bugünden yarına kira fiyatlarını düşürmeyecektir. Satılık daire fiyatlarını olumlu etkileyecektir. Arz talep dengesinde arza katkı sağladığı için kesinlikle faydası olacaktır.

TOKİ’nin misyonu konut üretmek olmamalıdır. Arsa üretimi, planlama, araştırma ve finansman olmalıdır. Yani ülkenin konut politikasını belirlemek olmalıdır. Dünya vizyonunu ülkeye taşımak olmalıdır, akademik çalışmalara destek vermek olmalıdır.

AÇIKLANAN FİYATLAR UYGUN MU?

Bence uygun, 5 bin 500 TL asgari ücret alınan bir yerde 2 bin 800 lira gibi bir rakam öngörülüyor. Bu tek çalışan olursa cazip değil ancak artık hanehalkı diye bir kavram hayatımıza girdi. Hanelerin ödeyebileceği bir tutar.

1+1 ve 1+0’a sıcak bakılmalıdır. 1+1 ve 1+0 ciddi anlamda hayatımıza giren bir şey oldu. TOKİ’nin de bunu desteklemesi lazım.”

Finansal Danışman Mustafa Aşkın şu ifadeleri kullandı:

ERDOĞAN 2 TRİLYONDAN FAZLA ETKİ SAĞLAYACAK DEDİ. HANGİ ALT SEKTÖRLERDE CANLANMA GÖRÜRÜZ?

“Konut bileşenleri çok farklı sektörlerden oluşuyor. Sanayi sektörlerini iteleyen sektörler bunlar, çimentodan demir çeliğe boyadan cam sektörünü harekete geçiriyor. Konutun canlı olduğu dönemde mobilyadan beyaz eşyaya kadar pek çok sektörde etkisini gördük. Büyüklük de önemli bir rakam. Bunlar bir anda olacak şeyler değil.

2 TRİLYONLUK KATKIYI EKONOMİDE NE ZAMAN HİSSEDERİZ?

Konutların bittiğinde hissederiz. Erdoğan 5 yıl içerisinde 500 bin konuttan bahsetti. Yılda 100 bin konut yapılacağı anlamına geliyor. 5’te 1’i kadar her yıl ekonomide çarpan etkisi olarak hissedilecektir.

BÜYÜMEYE KATKISI NE OLUR?

1.5-2 puan olacakmış gibi gözüküyor. Tabi sadece harcamalarla ilgili olmaz büyüme, üretim ve karşı tarafın da yaptığı harcamalara bağlı. Bazı sektörler küçüldüğünde siz istediğini kadar büyüyün onu hissetmeyebilirsiniz. 1.5-2 puanlık artış potansiyeli var.

BU PROJENİN ENFLASYONA KATKISINI NASIL BEKLERSİNİZ?

Yüzde 40 maliyetin altında vereceğiz dedi. Maliyeti hükümet bütçesinden karşılayacak. Dün TÜİK’in inşaat maliyeti açıklaması vardı yıllık artış yüzde 115’ti. Dolayısıyla maliyetlerin altında verecek olması dar gelirlinin hissettiği enflasyonu düşürmesinde olumludur. Genel olarak enflasyonu nasıl etkiler onu hesaplamak gerekiyor.

ERDOĞAN TİCARİ KAZANÇ HALİNE GETİRMEK İSTEYENLERE FIRSAT VERMEYECEĞİZ DEDİ. DEVLETİ KANDIRARAK TOKİ’DEN EV ALMAYA ÇALIŞANLAR EVLERİNİ KAYBEDECEK DEDİ ERDOĞAN. NASIL BİR DENETİM MEKANİZMASI GELİR?

Bunun yapılması gerekiyor. Spekülasyonlara engel olmak lazım. Alıcıların kimlik numaralarına göre bir bilgilendirme yapılacak. Kimlik numaralarından tapu kayıtlarına bakılabilir. Devir işlemleri üzerinden TAPU dairelerine belirli şerhler konularak bunlar engellenebilir. İhtiyacı olmayan kişinin alıp yüksek karla satması için devlet cebinden para harcamak istemez denetimlerin çok daha sıkı olacağı kanaatindeyim.

10 BİN İŞ YERİ PLANLANIYOR. ESNAFIN ELİNİ GÜÇLENDİRİR Mİ?

Özellikle Türkiye’de sanayi bölgeleri, organize sanayi bölgelerinin kurulması önemli, KOBİ ölçeğindeki sanayi Türkiye’nin can damarını oluşturmuş durumda. Özellikle ekonominin aktif olduğu kaynakların etkin kullanılabileceği yerlerde üretim daha verimli hale gelebilir.

Bazı sosyal sorunların da önüne geçilmesinde önemli bir katkı sağlanabilir.”