Güneş’in En Yakın Görüntüleri: Parker Güneş Sondası’ndan Çarpıcı Veriler

NASA’nın Parker Güneş Sondası, Güneş’e şimdiye kadarki en yakın geçişinde Güneş’in dış atmosferi olan koronadan fışkıran güneş rüzgârlarını gözler önüne seren yeni görüntüler elde etti. Bu çarpıcı veriler, bilim insanlarının Güneş’in tüm Güneş Sistemi üzerindeki etkisini daha iyi anlamalarına yardımcı oluyor.

NASA Bilim Misyonları Direktörlüğü’nden Nicky Fox, yaptığı açıklamada, “Parker Güneş Sondası bizi bir kez daha en yakın yıldızımızın dinamik atmosferine taşıdı. Uzay havası tehditlerinin başladığı yeri artık yalnızca modellerle değil, gözlerimizle de görüyoruz. Bu yeni veriler, uzaydaki astronotlarımızı ve teknolojilerimizi korumak için uzay hava durumu tahminlerini büyük ölçüde geliştirmemize olanak sağlayacak,” dedi.

Güneş Rüzgârı Detaylı Şekilde Görüntülendi

Parker Güneş Sondası, ilk kez koronal kütle atımlarının (CME) çarpışmasını yüksek çözünürlükte görüntüledi. Bu büyük ölçekli plazma patlamaları, uzay havasının oluşumunda kritik rol oynuyor.

Johns Hopkins Uygulamalı Fizik Laboratuvarı’ndan WISPR (Geniş Alan Görüntüleyici) cihazının baş bilim insanı Angelos Vourlidas, “Bu görüntülerde CME’lerin üst üste yığıldığını görüyoruz. Bu sayede, CME’lerin nasıl birleştiğini anlamaya çalışıyoruz ki bu, uzay havası için oldukça önemli bir bilgi,” dedi.

Güneş’e Yaklaştıkça Fırtınalı Bir Rüzgâr

Dünya’ya yakın bölgelerde güneş rüzgârı genelde sabit bir akım gibi görünse de, Parker sondası Güneş’e 23,6 milyon kilometre kadar yaklaştığında, rüzgârın oldukça dalgalı ve değişken olduğunu keşfetti. Bu bölgede “switchback” adı verilen, zikzaklar çizen manyetik alanlar gözlemlendi. Bilim insanları bu manyetik dalgalanmaların daha önce tahmin edilenden çok daha sık ve kümelenmiş halde ortaya çıktığını belirtiyor.

Sonda Ne Kadar Yakındı?

24 Aralık 2024’te Güneş’e en yakın geçişini yapan Parker Güneş Sondası, yüzeye sadece 6,1 milyon kilometre mesafeye kadar yaklaştı. NASA’nın açıklamasına göre, eğer Dünya ile Güneş arasındaki mesafe 30 cm olarak ölçeklenseydi, Parker Sondası yalnızca yarım santimetre uzaklıkta olacaktı.

Bu yakın geçişte WISPR cihazı başta olmak üzere birçok bilimsel ölçüm aletiyle veri toplayan sonda, Güneş’in taç küresi (korona) içerisinden geçerek güneş rüzgârının ve koronanın görüntülerini dünyaya gönderdi.

NASA, bu görüntülerin güneş rüzgârının Güneş’e en yakın kaynaklarını anlamak için çok önemli olduğunu belirtti.

Güneş Rüzgârı Dünya’yı Nasıl Etkiliyor?

Dünya’nın görünmeyen koruyucu zırhı olan manyetik alan, güneşten gelen yüklü parçacıklara karşı bir kalkan görevi görüyor. Ancak zaman zaman güçlü güneş rüzgârları bu alanı bozabiliyor.

NASA, bu durumun karasal enerji ağlarından gemi haberleşmelerine ve yörüngedeki uydulara kadar birçok sistemde kesintilere yol açabileceğini belirtiyor. Ayrıca, bu parçacıklar atmosferdeki gazlarla etkileşime girerek kuzey ışıkları (aurora) gibi görsel şölenler de yaratabiliyor.

Sıradaki Geçiş: 15 Eylül 2025

Parker Güneş Sondası, Güneş’in taç küresinden geçerek yavaş güneş rüzgârlarının kökenlerini ortaya çıkarmaya yönelik veri toplamaya devam edecek. Bir sonraki yakın geçişin 15 Eylül 2025 tarihinde gerçekleşmesi planlanıyor.

Kaynak: NASA, Goddard Uzay Uçuş Merkezi, Johns Hopkins Uygulamalı Fizik Laboratuvarı, ABD Deniz Araştırma Laboratuvarı, USA TODAY araştırması