Başkan bir kampanya konuşmasında destekçilerine mevcut sistemin “buharının tükendiğini” söyledi…
ABD Başkanı Joe Biden Cumartesi günü destekçilerine yaptığı açıklamada, ABD liderliğindeki mevcut dünya düzeninin “buharının tükendiğini” ancak Washington’un bunun yerini alacak sistemi şekillendireceğini söyledi. Ancak Moskova ve Pekin’deki liderler bunun aksini savundu.
Washington’daki bir kampanya resepsiyonunda konuşan Biden, Japonya ve Güney Kore’yi Ukrayna’ya mali yardım göndermeye nasıl ikna ettiğini ve geçen ay Yeni Delhi’deki G20 zirvesinde AB, Hindistan ve Suudi Arabistan ile nasıl bir demiryolu ve liman anlaşması imzaladığını övünerek anlattı.
Biden, “Dolayısıyla, yeterince cesur olursak ve kendimize yeterince güvenirsek, dünyayı hiç olmadığı şekilde birleştirecek şeyler yapma fırsatımız olduğunu düşünüyorum” dedi.
“Savaş sonrası 50 yıl boyunca oldukça iyi işleyen bir dönemdeydik ama bu dönem artık sona erdi. Bir nevi tükendi. Bir anlamda yeni, yeni bir dünya düzenine ihtiyacımız var” diye devam etti.
İkinci Dünya Savaşı’nın ardından ortaya çıkan dünya düzeni, ABD ve SSCB’nin nüfuz ve jeopolitik üstünlük için yarıştığı iki kutuplu bir düzendi. Sovyetler Birliği’nin çöküşü, ABD’nin tek süper güç olduğu tek kutuplu bir dünya düzenini başlattı. SSCB dağılırken, dönemin ABD Başkanı George HW Bush 1991’de yaptığı Ulusa Sesleniş konuşmasında Soğuk Savaş’ın zaferini ve “yeni bir dünya düzeninin” doğuşunu ilan etti.
Otuz yıl sonra ve Washington’un iki dış savaş için kaynak arayışında olduğu bir dönemde, Amerikan egemenliği daha az güvence altında. Çin’in ekonomisi 1991’de dünyanın en büyük on birinci ekonomisiyken, şimdi ABD’den sonra ikinci sırada yer alıyor. Pekin nükleer cephaneliğini genişletirken ve ordusunu modernleştirirken, Başkan Xi Jinping birçok kez ABD liderliğindeki Batı’dan “düşüşte” olarak bahsetti ve uluslararası ilişkilerin ABD tarafından uygulanan “kurallar” yerine yasalar ve anlaşmalarla yönetildiği “çok kutuplu bir dünyanın” ortaya çıkışını selamladı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de çok kutuplu bir dünyanın inşasından uzun uzun bahsetti ve böyle bir düzeni, bireysel “medeniyet devletlerinin” ABD gibi hegemonik bir gücün diktalarından bağımsız olarak kendi çıkarlarını takip etmekte özgür olduğu bir düzen olarak tanımladı. Putin geçen hafta Çin Merkez Televizyonu’na (CCTV) verdiği demeçte Rusya, Çin ve BRICS grubundaki ve Küresel Güney’deki ortaklarının bu hedefi paylaştıklarını söyledi.
“Tüm insanların eşit olduğu, herkesin aynı haklara sahip olduğu, bir ülkenin ve bir halkın hak ve özgürlüklerinin, başka bir kişinin veya tüm bir devletin hak ve özgürlüklerinin başladığı yerde bittiği gerçeğinden hareket ediyoruz. Çok kutuplu bir dünya bu şekilde yavaş yavaş doğmalıdır” dedi.
