Laboratuvarda Yaratılan İki Babalı Fareler

Japon bir bilim adamının erkek derisinden yumurtalar ürettiği ve taşıyıcı annelerden sağlıklı yavrular doğurduğu bildirildi.

Önde gelen bir kök hücre araştırmacısı, bir Japon laboratuvarındaki bilim adamlarının deriden canlı yumurta hücreleri oluşturmak için bir gen düzenleme tekniği kullanarak iki erkek ebeveynden sağlıklı yavrular ürettiklerini iddia etti.

Buluş Çarşamba günü Osaka Üniversitesi’nden Profesör Katsuhiko Hayashi tarafından Londra’daki Uluslararası İnsan Genomu Düzenleme Zirvesi sırasında bildirildi. Hayashi, on yıldır kök hücrelerden yumurta yapmak için çeşitli teknikler üzerinde çalışıyor. BBC’ye verdiği demeçte, konuyla ilgili son makalesinin Nature dergisinde yayınlanmayı beklediğini söyledi.

Bilim adamının Londra’da genom düzenleme alanındaki temel teknolojiler hakkında bir güncelleme sırasında bildirdiğine göre, yapay gametogenez – veya eşey hücrelerinin laboratuvarda üretimi – fareler üzerinde yapıldı. Bir deri hücresini, daha sonra diğer hücre türlerine dönüşebilen bir hücre türü olan pluripotent bir kök hücreye yeniden programlamayı içeriyordu.

Bilim adamları, Y kromozomunu kök hücrelerden çıkardılar ve onun yerini alacak X kromozomunun kopyalarını oluşturdular. Tam bir XX seti ile hücreler yumurtaya dönüştü, ancak kaynak materyalin yalnızca küçük bir yüzdesinin tam süreçten geçmesi sağlanabildi.

Hayashi etkinlik sırasında, taşıyıcı annelere döllenmiş embriyoları yerleştirmeye yönelik 630 denemeden sadece yedi yavrunun çıkmasıyla sonucun nispeten düşük kalitede olduğunu açıkladı. Ama o yedisi “iyi görünüyordu” diye ekledi, yani normal bir şekilde geliştiler ve kendi çocukları oldu.

2018’de Çinli bilim adamları, aynı cinsiyetten ebeveynlerden fareler ürettiklerini bildirdiler, ancak deneylerinde yavruların sağlıksız olduğu ve uzun yaşamadığı ortaya çıktı.

Hayashi, laboratuvarı tarafından tasarlanan yöntemin olgunluktan çok uzak olduğu ve insan doğurganlık tedavisinde kullanılmasının on yıl alabileceği konusunda uyardı.

Bilim adamı, yöntemin eşcinsel çiftlere genetik olarak kendileriyle bağlantılı çocuklara sahip olabilecekleri konusunda umut veriyor, ancak bu tür bir üremenin önce toplum tarafından kabul edilmesi gerekeceğini savundu. Bu olursa, böyle bir kullanımı tercih edeceğini BBC’ye söyledi.

Bir erkeğin somatik hücre ve spermden yapılmış yapay bir yumurta kullanarak bir bebeğe hamile kalmasının teknik olarak mümkün olabileceğini, ancak bu aşamada bunun toplum için güvenli veya kabul edilebilir olup olmadığından pek emin olmadığını da sözlerine ekledi.