Trump’ın Yeni Gümrük Vergileri Küresel Ekonomiye Darbe Vurdu: Dünya Liderlerinden Sert Tepkiler

ABD Başkanı Donald Trump, Çarşamba günü “Kurtuluş Günü” adını verdiği plan kapsamında tüm ticaret ortaklarına karşı yeni bir dizi “mütekabiliyet (karşılıklılık) esasına dayalı gümrük tarifesi” getirdiğini duyurdu. Yeni tarifeler %10 ila %49 arasında değişirken, bu adım küresel bir ticaret savaşının fitilini ateşleyebileceği yönündeki endişeleri artırdı.

Trump, bu vergilerin ABD üretimini artıracağını ve “Amerika’yı yeniden zengin yapacağını” savunarak, bunu ülke için ekonomik bağımsızlığın bir göstergesi olarak nitelendirdi. Ancak, birçok ülke bu karara sert tepki gösterdi ve karşı önlemler alacaklarını açıkladı.

Çin: “ABD, Küresel Ticaretin Getirdiği Avantajları Görmezden Geliyor”

ABD tarafından “en kötü suçlulardan biri” olarak tanımlanan Çin, mevcut %20’lik gümrük vergisine ek olarak %34 oranında yeni bir tarife ile karşı karşıya kaldı. Böylece Çin mallarına uygulanan toplam vergi oranı %54’e ulaştı.

Çin Ticaret Bakanlığı, perşembe günü yaptığı açıklamada, ABD’nin bu hamlesinin yıllardır süren çok taraflı ticaret müzakereleriyle oluşturulan dengeyi yok saydığını ve küresel ticaretin ABD’ye sağladığı büyük avantajları göz ardı ettiğini belirtti.

“Çin, bu adımı kesinlikle reddetmektedir ve kendi haklarını ve çıkarlarını korumak adına karşı önlemler alacaktır.” denilen açıklamada, “Ticaret savaşlarının kazananı olmaz ve korumacılıkla bir çıkış yolu bulunamaz. ABD, tek taraflı tarifeleri derhal kaldırmalı ve ticaret ortaklarıyla eşit şartlarda diyalog yoluyla sorunları çözmelidir.” ifadelerine yer verildi.

LIBERATION DAY RECIPROCAL TARIFFS 🇺🇸 pic.twitter.com/ODckbUWKvO— The White House (@WhiteHouse) April 2, 2025

Kanada: “G7’nin En Güçlü Ekonomisini Kuracağız”

ABD’nin halihazırda çeşitli tarifeler uyguladığı Kanada, birçok ülkenin aksine %10’luk temel tarifeden muaf tutuldu. Bu muafiyetin geçen hafta Trump ile Kanada Başbakanı Mark Carney arasında yapılan “son derece verimli” telefon görüşmesi ile bağlantılı olup olmadığı bilinmiyor.

Ancak, Kanada’ya uygulanan %25’lik genel gümrük vergisi ve enerji ürünlerine getirilen %10’luk ek vergi yürürlükte kalmaya devam edecek. Trump, bu tarifelerin Kanada üzerinden ABD’ye uyuşturucu ve yasa dışı göç akışını önlemek amacıyla getirildiğini savundu.

Başbakan Carney, ABD’nin Kanada ile ticari ilişkilerde bazı önemli noktaları koruduğunu ancak çelik, alüminyum ve otomobiller üzerindeki tarifelerin hala yürürlüğe gireceğini belirtti.

“Bu tarifelere karşı mücadele edeceğiz, çalışanlarımızı koruyacağız ve G7’deki en güçlü ekonomiyi inşa edeceğiz.” dedi.

Meksika: “Misilleme Yapmayacağız”

ABD’nin büyük ticaret ortaklarından biri olan Meksika, Trump’ın küresel tarifesinden kaçmayı başardı. Daha önce ABD tarafından %25’lik gümrük vergisine tabi tutulan Meksika, göç ve fentanyl kaçakçılığıyla ilgili yetersiz önlemler almakla suçlanıyordu. Ancak Trump, ABD-Meksika-Kanada Anlaşması’na (USMCA) uyumlu ürünler için muafiyetler sağladı.

Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum, ülkesinin ABD’ye karşı misilleme niteliğinde vergiler getirmeyi düşünmediğini belirtti. “Ne açıklayacaklarını göreceğiz, ancak her duruma karşı ekonomimizi güçlendirmek için kapsamlı bir planımız var.” dedi.

AB: “Küresel Ekonomiye Büyük Darbe”

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, ABD’nin AB’ye uyguladığı %20’lik yeni gümrük vergisini “küresel ekonomiye büyük bir darbe” olarak nitelendirdi. Von der Leyen, bu hamlenin “belirsizliği artıracağını” ve “milyonlarca insanı olumsuz etkileyeceğini” söyledi.

Von der Leyen, “Bu hamle, daha fazla korumacılığın önünü açacak ve ticaret savaşlarını tetikleyecek. Ancak AB olarak buna hazırlıklıyız.” dedi.

Benzer şekilde, Avrupa Konseyi Başkanı Antonio Costa da Trump’ın kararını “büyük bir ekonomik hata” olarak değerlendirdi.

AB’nin en büyük ekonomisi olan Almanya’nın Ekonomi Bakanı Robert Habeck ise ABD’nin “gümrük vergilerine olan saplantısının” ülkeleri resesyona sürükleyebileceği konusunda uyardı.

Fransa’da ise Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ABD’nin getirdiği ithalat tarifelerinden etkilenen tüm sektörleri görüşmek üzere bir toplantı düzenleyecek. Fransız şarap ve içki üreticilerinin ABD pazarında en az %20 oranında bir satış kaybı yaşayacağı belirtiliyor.

pic.twitter.com/1qG6xw5ISO— The White House (@WhiteHouse) April 2, 2025

İngiltere: “Kimse Ticaret Savaşında Kazanamaz”

İngiltere, diğer ülkelere kıyasla daha düşük bir oran olan %10’luk gümrük tarifesiyle karşı karşıya kaldı. İngiltere Başbakanı Keir Starmer, “Kimse ticaret savaşından kazançlı çıkmaz.” diyerek ABD ile en iyi ticaret anlaşmasını yapmak için mücadele edeceklerini belirtti.

Japonya: “Kararı Şiddetle Kınıyoruz”

Japonya, Trump’ın tarifelerinin Dünya Ticaret Örgütü (WTO) anlaşmasıyla ve Japonya-ABD ticaret anlaşmasıyla tutarlı olmadığını belirterek karara tepki gösterdi. Japonya Başbakanı Shigeru Ishiba, bu adımın “ciddi endişeler yarattığını” ifade etti.

Japonya Ekonomi Bakanı Yoji Muto, ABD’nin Japon mallarına uyguladığı %24’lük tarifenin “son derece üzücü” olduğunu ve Japonya’nın her türlü karşı önlemi değerlendirdiğini söyledi.

İsrail: “Tamamen Şaşkınlık İçindeyiz”

İsrail, ABD’nin %17 oranında gümrük vergisi uyguladığı ülkeler arasında yer aldı. İsrail Sanayiciler Birliği Başkanı Ron Tomer, ABD’nin aldığı kararın ardından ekonomik yetkililerin “tamamen şaşkınlık içinde” olduğunu belirtti. İsrail, yeni vergilerden muaf tutulmak için ABD’den yapılan ithalata yönelik tüm tarifeleri kaldırmıştı.

pic.twitter.com/0LcmunmuQv— The White House (@WhiteHouse) April 2, 2025

“Bu adımın ardındaki motivasyonu anlamaya çalışıyoruz.” diyen Tomer, Washington ile diyalog kurmaya devam edeceklerini söyledi.

Ukrayna: “Ekonomik Siyasetçilik”

Trump’ın Ukrayna’dan gelen ithalata %10 oranında gümrük vergisi koyması, Ukrayna Maliye Komitesi Başkanı Daniil Getmantsev tarafından “ekonomik siyasetin en üst düzeyi” olarak değerlendirildi.

Ukrayna’nın ABD ile yıllık 2,6 milyar dolarlık bir ticaret açığı olduğunu belirten Getmantsev, “Böyle bir açık varken tarifeler uygulamak, açıkça ekonomik siyasetçiliğin en üst noktasıdır.” dedi.

Sonuç

Trump’ın geniş kapsamlı gümrük vergileri dünya genelinde büyük yankı uyandırdı. Küresel ticaretin geleceği belirsizliğini korurken, ülkeler bu ekonomik meydan okumaya nasıl yanıt vereceklerini belirlemeye çalışıyor.