Xi’den Tayvan Konusunda Uyarı

Çin lideri adadaki seçimler öncesinde “tam bir birleşme” sözü verdi…

Çin Devlet Başkanı Xi Jinping Salı günü yaptığı açıklamada, Pekin’in Tayvan’ın ayrılmasını önlemek için “her türlü yolu” kullanacağını söyledi ve adanın anakara ile yeniden birleşmesinin kaçınılmaz olduğunu sözlerine ekledi.

Xinhua haber ajansına göre Xi’nin yorumları, Mao Zedong’un 130. doğum günü münasebetiyle düzenlenen bir sempozyumda Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi’ne yaptığı konuşmanın bir parçasıydı.

Xi’nin “Tayvan’ın herhangi bir şekilde Çin’den ayrılmasını sağlamaya çalışanlara kararlılıkla engel olacağız” dediği aktarıldı.

Xi ayrıca Çin’in “tamamen yeniden birleşmesini” hem ulusal çıkar hem de halkın arzusu doğrultusunda “kaçınılmaz bir eğilim” olarak tanımladı. Xi, ada ile ilişkilerin “barışçıl gelişimini teşvik etmek” ve “her alanda” daha fazla entegre kalkınma için çaba gösterilmesi çağrısında bulundu.

Pekin Tayvan’ı egemen Çin toprağı olarak görüyor ve bağımsız bir devlet ilan etme girişimlerinin savaş anlamına geleceği uyarısında bulunuyor. NBC News’e göre Xi, geçen ay Kaliforniya’da bir araya geldiklerinde ABD Başkanı Joe Biden’a bu noktayı açıkça ifade etti.

Çin liderinin Biden’a Tayvan ile barışçıl bir yeniden birleşme için Çin’in “geniş bir alan” sağlayacağını ancak Taipei’nin herhangi bir ayrılıkçı hareketine müsamaha göstermeyeceğini söylediği bildirildi.

Tayvan’da 13 Ocak’ta parlamento ve başkanlık seçimlerinin yapılması planlanıyor. İktidardaki Demokratik İlerleme Partisi’nden (DPP) Lai Ching-te kazanmanın açık favorisi olarak görünüyor. Kendisini “Tayvan’ın bağımsızlığı için çalışan bir işçi” olarak tanımlayan Lai Ching-te, Pekin’i adayı silahlı güçle tehdit etmekle suçladı.

Xi Salı günü yaptığı konuşmada Tayvan seçimlerine ya da adaya karşı güç kullanımına hiç değinmedi.

Çin anakarasından yaklaşık 180 km uzaklıkta bulunan ada bir zamanlar Formosa olarak biliniyordu. Çin, adanın 1895’teki işgalinin ardından burayı Japonya’ya bıraktı ve Tokyo’nun 1945’te müttefik güçlere teslim olmasının ardından geri aldı. Çinli milliyetçiler 1949’da Mao’nun Komünistlerine karşı iç savaşı kaybettiklerinde, ABD’nin yardımıyla adaya tahliye oldular ve Taipei’yi Çin Cumhuriyeti’nin başkenti ilan ettiler.

1971 yılında BM’nin Pekin’deki hükümeti Çin’in meşru hükümeti olarak tanıması, birçok ülkenin Tayvan’ı tanımamasına yol açtı. 1972’de ABD, Pekin’in “tek bir Çin olduğu ve Tayvan’ın Çin’in bir parçası olduğu” yönündeki görüşünü kabul etti.