Ay’ın Kalbi Çözüldü: Katı Bir İç Çekirdeği Var

Ay’ın iç yapısına ilişkin yıllardır süren bilimsel tartışmalara, yeni bir araştırma kesin yanıt verdi. Fransa Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi’nden (CNRS) Arthur Briaud liderliğindeki ekip tarafından yapılan çalışma, Ay’ın tıpkı Dünya’da olduğu gibi katı bir iç çekirdeğe sahip olduğunu doğruladı. Mayıs 2023’te yayımlanan araştırma, Ay’ın merkezinde yoğunluğu demire yakın, yaklaşık 7 bin 822 kg/m³ olan katı bir çekirdeğin bulunduğunu ortaya koydu.

Bilim dünyasında uzun süre belirsizliğe yol açan bu konu, Apollo misyonlarından elde edilen düşük çözünürlüklü sismik veriler nedeniyle netlik kazanmamıştı. Araştırma ekibi, bu sorunu çözmek için Ay lazer menzil deneyleri, uydunun deformasyon derecesi, yoğunluk değerleri ve Dünya ile arasındaki mesafe gibi farklı verileri bir araya getirerek eşsiz bir model oluşturdu.

Ay’ın içi Dünya’ya şaşırtıcı derecede benziyor

Modellemeler, Ay’ın yaklaşık 362 kilometre yarıçapında akışkan bir dış çekirdeğe ve 258 kilometre yarıçapında katı bir iç çekirdeğe sahip olduğunu gösteriyor. Bu bulgular, NASA’nın 2011 yılında öne sürdüğü “katı iç çekirdek” hipotezini güçlü biçimde destekliyor.

Ay’ın kaybolan manyetik alanının sırrı çözülüyor

Çekirdeğin yapısının netleşmesi, Ay’ın tarihine dair kritik sorulara da ışık tutuyor. Bilim insanları, Ay’ın oluşumundan kısa bir süre sonra güçlü bir manyetik alan ürettiğini ancak bu alanın yaklaşık 3,2 milyar yıl önce zayıfladığını biliyor. Yeni bulgular, manyetik alanın nasıl oluştuğu ve neden yok olduğu konusunda önemli ipuçları sunuyor.

Ay’ın ilk milyar yılına dair yeni bilgiler

Araştırma, ayrıca Ay’da yoğun malzemenin merkeze çöktüğü, düşük yoğunluklu malzemenin ise yukarı çıktığı aktif bir manto dönüşümü sürecini de destekliyor. Bu süreç, Ay’ın ilk bir milyar yılına damgasını vuran çarpışma ve bombardıman dönemine ilişkin yeni bilgiler anlamına geliyor.

İnsanlığın Ay’a dönüş planları ilerlerken bilim insanları, bu sonuçların gelecekte yapılacak sismik ölçümlerle doğrulanmasını bekliyor. Bu keşif, Ay’ın oluşumu, evrimi ve iç dinamikleri hakkında şimdiye kadar elde edilen en net tabloyu sunarak bilim dünyasında heyecan yarattı.