Y Kromozomu Yok Olma Tehlikesiyle Karşı Karşıya mı?

Araştırma: Erkek Cinsiyetini Belirleyen Y Kromozomu Yok Olma Tehlikesiyle Karşı Karşıya mı?

Evrim biyologu Jenny Graves‘e göre, erkek cinsiyetini belirleyen Y kromozomu, atalarından gelen genlerin yüzde 97’sini kaybetmiş durumda. Graves, bu sürecin aynı hızla devam etmesi halinde kromozomun milyonlarca yıl içinde işlevini kaybedebileceğini öne sürüyor.

Tartışmanın Temelleri ve İnsan Türündeki Durum

Y kromozomunun geleceği, bilim dünyasında uzun süredir tartışılan bir konu. İlk bilimsel hesaplamalar, kromozomun evrimsel süreçte gen kaybına uğradığını ve teorik olarak milyonlarca yıl içinde işlevini yitirebileceğini göstermişti.

• Cinsiyet Belirleme: İnsanlarda cinsiyet, sperm hücresinin taşıdığı X veya Y kromozomu ile belirlenir. Y kromozomu taşıyan sperm erkek, X kromozomu taşıyan sperm ise kız bebek oluşumunu sağlar.
• Mevcut Kararlılık: Uzmanlar, bu cinsiyet belirleme sisteminin insan türünde halen kararlı şekilde devam ettiğini vurguluyor.

Karşıt Görüşler ve Diğer Türlerden Örnekler

Konuya ilişkin bilim dünyasında farklı görüşler bulunmaktadır.

• Stabilite Savunması: MIT’den genetikçi Jenn Hughes ve ekibi, özellikle primatlarda Y kromozomunun uzun süredir stabil olduğunu ve yok olma riskinin sanıldığı kadar yüksek olmayabileceğini savunuyor.
• Diğer Türlerdeki Değişim: Bazı kemirgen ve memeli türlerinde Y kromozomunun tamamen ortadan kalktığı. Bu türlerde cinsiyet belirleme işlevi başka genetik mekanizmalara devredilmiştir. Uzmanlar, bu örneklerin insan evrimini anlamak açısından önemli veriler sunduğunu ifade ediyor.

Gelecek ve Araştırma İhtiyacı

Araştırmalar, Y kromozomundaki gen kaybının sabit bir hızda ilerlemediğini gösteriyor. Bilim insanları, bu sürecin duraksamalar ve sıçramalarla ilerleyebileceğini belirtiyor.

Uzmanlar, Y kromozomunun geleceğine ilişkin kesin bir değerlendirme yapabilmek için daha geniş kapsamlı ve uzun vadeli genetik çalışmalara ihtiyaç olduğunu vurguluyor. Tartışmanın önümüzdeki yıllarda da süreceği ifade ediliyor.