Hollanda Holokost’tan Kurtulanları Gözetliyor

Hükümet, Hollanda Auschwitz Komitesi’ni aşırılık yanlısı bir grup ve komünist cephe olarak değerlendirdi…

Hollanda’da yayın yapan Het Parool’un Cumartesi günü bildirdiğine göre, Hollanda İç Güvenlik Servisi (BVD) Auschwitz ve diğer Nazi 2. Dünya Savaşı toplama kamplarından döndükten sonra Yahudi vatandaşları onlarca yıl boyunca izledi. Ulusal Arşivler tarafından geçen yıl gizliliği kaldırılan ve yayın organı tarafından analiz edilen belgelere göre, hayatta kalanlar demokrasi için potansiyel tehdit olarak görülüyordu.

BVD, 1956 yılında kötü şöhretli Nazi kampından kurtulanlar tarafından kurulan Hollanda Auschwitz Komitesi’ni, liderlerinin aynı zamanda Hollanda Komünist Partisi (CPN) üyesi olduğu gerçeğine dayanarak aşırılık yanlısı bir örgüt olarak değerlendirdi. Yönetim kurulu üyeleri tek tek izlenmiş, hatta BVD örgüte bir muhbir yerleştirmiş ve bu muhbirin hazırladığı raporlar – arşiv belgelerinde de yer almaktadır – grubun toplantılarını ve kampların kurtuluşunu anmak üzere yurtdışına yaptığı gezileri detaylandırmıştır.

BVD’nin modern halefi olan Genel İstihbarat ve Güvenlik Servisi (AIVD), Cumartesi günü yaptığı açıklamada Holokost’tan kurtulanların “bir tehdit olarak görülmediği”, ancak özellikle Hollanda Auschwitz Komitesi’nin izlenmeyi hak eden bir “komünist cephe örgütü” olarak kabul edildiği konusunda ısrar etti.

Birçok tarihi araştırmanın örgütün “komünistlerin hakimiyetinde” olduğunu kanıtladığını belirten AIVD, eleştirmenleri gözetimin yapıldığı dönemde komünizmin “ulusal güvenliğe yönelik en büyük tehdit” olarak görüldüğünü hatırlamaya çağırdı.

Ajans, tek tek dosyalar hakkında yorum yapmayacağını ancak “kişilere yönelik olası soruşturmaların” ulusal güvenlik bağlamında değerlendirilmesi gerektiğini söyledi. Arşivde yer alan BVD’nin İçişleri Bakanı’na yazdığı bir mektupta, kurumun temsilcisi Hollanda Auschwitz Komitesi’nin aslında önde gelen komünist Gerrit Blom tarafından yönetildiğini ve sözde başkanı Jos Slagter’in sadece “onun yardakçısı” olarak görev yaptığını ileri sürmüştür. CPN de bu dönemde gözetim altındaydı.

Bununla birlikte, Hollanda Auschwitz Komitesi’nin BVD tarafından uygun görülen toplantılarının ayrıntıları, mevcut üyeleri ve izlenenlerin torunları arasında kuşku uyandırmıştır. Lahey’deki Diligentia salonunda 1965 yılında düzenlenen bir Auschwitz anma toplantısını anlatan bir notta, toplantıya katılan Yahudilerin isimlerinin yanı sıra “Katılanlar arasında çok sayıda İsrailli var” yorumu da yer almaktadır ki bu ayrıntı Hollanda Auschwitz Komitesi Başkanı Jacques Grishaver tarafından Het Parool’a yapılan açıklamada “skandal” olarak nitelendirilmiştir.

“Kamptan çıkan bir grup yaşlı Yahudi’nin nesi aşırılıkçı? Bu insanlar kurbanlara dikkat çekerek iyi bir iş yaptılar” dedi ve ifşaatları, Hollanda hükümetinin Yahudi vatandaşlarının Doğu Avrupa’daki sürgünlerinden dönmelerini ne beklediğinin ne de istediğinin kanıtı olarak nitelendirdi. Blom’un Slagter aracılığıyla Hollanda Auschwitz Komitesi’ni etkilemeye çalıştığını kabul etmekle birlikte, örgütün sadece bazı üyelerinin CPN’ye katıldığında ısrar etti ve komünist bir cephe olarak kategorize edilmesini “haksızlık” olarak nitelendirdi.