Ramazan ve Nefis Muhasebesi

Bismillahirrahmanirrahim

Âlemlerin Rabbi, Rahman ve Rahim olan Allah’a hamt, Peygamberimize, âline ve sahabelerine salât ve selam ederiz.

Ramazan ayı, on bir ayın sultanı, Kur’an, oruç ve cihat ayıdır. Bu mübarek aya Ramazan isminin verilmesinin hikmetleri vardır. Ramazan; yazın sonunda, güz mevsimimin başlangıcında yağan, yeryüzünü tozdan temizleyen yağmur anlamında ‘ramda’ kelimesinden alınmıştır. Bu yağmur, yeryüzünü temizlediği gibi, Ramazan ayı da müminleri inkârdan, şirkten, münafıklıktan, faiz, kumar, içki, zina, yalan, talan ve israf gibi günah kirlerinden temizler. Peygamberimiz şöyle buyurmuştur: “Kim faziletine inanarak ve karşılığını Allah’tan bekleyerek Ramazan orucunu tutarsa, geçmiş günahları bağışlanır.” Ramazan; güneşin şiddetiyle taşların yanıp kızması anlamında olan ‘ramad’ kelimesinden alınmıştır. Kızgın taşlar üzerinde yürüyen kimsenin ayakları yanar. Kızgın taşlar; üzerinde yürüyenlerin ayaklarını yaktığı gibi, Ramazan da müminlerin günahlarını yakar, yok eder. Ramazan; kılıcın namlusunu veya ok demirini inceltip keskinleştirmek için örsün üzerine koyup dövmek anlamında ‘ramd’ kelimesinden alınmıştır. Bu aya Ramazan adının verilmesi, Arapların bu ayda silahlarını bileyip hazırladıklarından dolayıdır. Mümin de bu ayda kendisini cihada hazırlar. Bu ayın özelliklerini şöyle sıralayabiliriz: 1. Kur’an-ı Kerim’de ismi geçen tek ay, Ramazandır. 2. Kur’an-ı Kerim, bu ayda indirilmiştir. Bakara 185: “Ramazan ayı, bütün insanların iyiliği, kurtuluşu için bir hidayet rehberi olan, Allah’tan gelen, Allah’ın peygamberiyle öğrettiği, hakkı bâtıldan, imanı küfürden, helali haramdan ayıran apaçık delilleri, adil düzeni içeren Kur’an’ın indirildiği aydır…” 3. Kur’an-ı Kerim’de, “bin aydan daha hayırlı” olduğu belirtilen Kadir Gecesi bu ay içerisindedir. 4. İslam’ın üzerine bina edildiği beş temelden biri olan oruç ibadeti bu ayda farz kılınmıştır. 5. Fıtır sadakası ve teravih namazı bu aya mahsus bir ibadettir. Peygamberimiz: “Kim inanarak ve sevabını umarak Allah rızası için teravih namazı kılarsa geçmiş günahları bağışlanır” buyurmuştur. 6. İtikâfa girmek: Ramazan ayının son on gününde itikâfa girmek sünnettir. 7. Ramazan ayında Kur’an-ı Kerim’i okumak, inanç ve ahlak esaslarını, ahkâmını öğrenip hayata tatbik etmek, hayır ve hasenatta, Allah yolunda infakta bulunmak önemi ödevlerdendir. Ramazan ayı girdiğinde cennet kapıları açılır, cehennem kapıları kapanır ve şeytanlar bağlanır.

RAMAZAN OKULU

Ramazan ayı, müminler için bir eğitim ve öğretim ayıdır. Bu ay; Hakk’ı üstün tutmak, nefisleri terbiye etmek, öleceğimiz günü düşünerek amasız ve fakatsız İslam’ı yaşamak, ibadetler ve hayırlar için özel ve verimli bir aydır. Kur’an’ın indirilmeye başlandığı bu aydaki bu hatırayı ebedileştiren İslam, inandıkları Kur’an’ın sunduğu hayat düzenini yaşayabilmeleri için, müminlerin muhtaç olduğu bedeni ve ruhi eğitimi bu feyizli aya tahsis etmiştir. Ramazan ayını incelediğimizde, onun dünyamızın uygulamalı eğitim yaptıran çok güçlü bir mektebi olduğunu görürüz. Bu yüce mektebin cihat, namaz, oruç, fitre ve zekât, Kur’an okuyup fıkhetmek, zikir yapmak gibi müfredatını uygulayan, geçmiş on bir ayın muhasebesini yapan ve gelecek on bir aya bedenen ve ruhen hazırlanan ve böylece İslam’ın hayat düzenini yaşama coşkusuyla dolan müminler, Cenab-ı Allah’tan rahmet ve rıza diploması alırlar. Ramazan okulunda arz edilen bu olumlu neticeyi alabilmek için Ramazan eğitiminin tek hedefi, insanının yaratılış gayesi olan Allah’a kulluk konusunda şuurlu bir mümin olmasını sağlamaktır. Kulluk; Yüce Rabbimizin namaz, oruç, zekât, hac, Hakk’a davet, müminlerle beraberlik, adalet ve cihat gibi her bir emrini uygulamaktır. Peygamberimizin öğütlediği af, merhamet, tevazu, sevgi ve saygı gibi ahlâkî güzellikleri yaşamaktır. Faiz, zina, içki, kumar, bencillik, zulüm, riya ve yalan gibi ilahi yasaklardan sakınmaktır. Ramazan bir eğitim ayı olduğu için, çeşitli kusurları ve faydasız alışkanlıkları olan müminler, bu mübarek ayı nefisle cihat mevsimi bilmelidirler. Bu ayda her bir mümin, İslam’ca düşünen ve yaşayan bir kimse haline gelebilmek için yoğun bir çaba göstermelidir. Müminler; hayat nizamı olan Kur’an’ın terbiyesini tatbik etmelidir.

ORUÇ KALKANDIR

Peygamberimiz, şöyle buyurdu: “Aziz ve celil olan Allah; insanın oruç dışında her ameli kendisi içindir. Oruç benim içindir, mükâfatını da ben vereceğim” buyurmuştur. Oruç kalkandır. Biriniz oruç tuttuğu gün kötü söz söylemesin ve kavga etmesin. Şayet biri kendisine söver ya da çatarsa: ‘Ben oruçluyum’ desin. Muhammed’in canı kudret elinde olan Allah’a yemin ederim ki, oruçlunun ağız kokusu, Allah katında misk kokusundan daha güzeldir. Oruçlunun rahatlayacağı iki sevinç anı vardır: Birisi, iftar ettiği zaman, diğeri de orucunun sevabıyla Rabbine kavuştuğu andır.” Bir başka rivayette ise şöyle buyurulur: “Allah Teâlâ buyurur ki: “Oruçlu kişi yemesini, içmesini, cinsi arzusunu benim rızam için terk eder. Oruç, doğrudan doğruya benim rızam için yapılan bir ibadettir. Her iyiliğin karşılığı on misli sevap olduğu halde, orucun mükâfatını ben vereceğim.” Eğer bir kimsenin orucu, onu kötülüklerden alıkoymuyorsa bu boşuna çekilmiş bir açlık olur. Peygamberimiz buyuruyor: “Kim yalan konuşmayı ve yalan-dolanla iş yapmayı terk etmezse, Allah o kimsenin yemesini, içmesini bırakmasına kıymet vermez.” Tavaf ederken kardeşine dirsek atan kimse makbul ve güvenilir bir Müslüman sayılmaz. Müslüman elinden ve dilinden başka kimselerin emin olduğu kimsedir. Oruç kalkandır. Şayet bir kimse yalan konuşuyor, mümin kardeşine iftira atıyorsa, onda olmayan bir vasıfla onu itham ediyorsa, o kimsenin orucu da yalan olur. Ramazan güzel alışkanlıkların edinileceği aydır. Ramazan, yalan ve iftira gibi kötü alışkanlıkları bırakmak için bulunmaz bir fırsattır. Selam hidayete tabi olanlara…